Prikangst – Bang voor prikken

Wist je dat veel mensen bang zijn voor prikken? Maar liefst één op de drie Nederlanders voelt angst bij het idee van een naald. Deze angst kan variëren van lichte weerzin tot totale paniek.

Wat houdt prikangst in?

Prikangst betekent simpelweg bang zijn voor prikken of naalden. Een beetje weerzin is normaal: de meeste mensen vinden het geen fijn idee om geprikt te worden, maar kunnen zich er overheen zetten. Een vaccinatie kan betekenen dat je binnenkort op reis gaat, dus het kan ook iets positiefs opleveren!
Een kleine groep mensen heeft echter veel moeite met prikken en vermijdt elke situatie waarin ze geprikt kunnen worden. Ongeveer één op de duizend mensen heeft een extreme vorm van prikangst. Dat zijn zo’n 15.000-17.000 Nederlanders.

Hoe ontstaat prikangst?

Vaak heeft iemand een vervelende ervaring gehad, bijvoorbeeld als je als kind gedwongen werd om een prik te krijgen. Sommige mensen vinden het moeilijk om de controle los te laten wanneer ze een prik krijgen. Dit kan leiden tot snellere ademhaling en hartslag, misselijkheid of flauwvallen. Het lichaam bereidt zich voor op vechten, vluchten of bevriezen. Het helpt dan niet om te zeggen dat het maar een prikje is en dat het meevalt.

Prikangst bij volwassenen

Als je prikangst hebt, zijn er verschillende dingen die je kunt doen:

• Zorg dat je uitgerust bent en goed gegeten en gedronken hebt.
• Wees niet beschaamd om je prikangst te delen en geef duidelijk aan wat je prettig vindt. Onze verpleegkundigen zijn getraind om met je angst om te gaan en geven graag extra tijd en uitleg. Zie ook ons prikangst consult
• Zoek afleiding door bijvoorbeeld muziek te luisteren of een filmpje te kijken.
• Kijk niet naar je arm tijdens de prik en ontspan je zo veel mogelijk.
• Doe ademhalingsoefeningen om te helpen ontspannen.
• Als je bang bent om flauw te vallen, drink dan voor de prik een groot glas water en eet iets zouts. Vraag of je mag liggen tijdens de prik.
• Neem iemand mee voor afleiding en steun.

Prikangst bij kinderen

Voor bijna alle kinderen is het halen van een vaccinatie spannend. Een beetje spanning is normaal, maar sommige kinderen vinden het echt heel eng. Ongeveer 15 procent van de kinderen heeft zelfs een ernstige vorm van prikangst.
Prikangst bij volwassenen ontstaat vaak door traumatische ervaringen in de kindertijd. Als je als ouder merkt dat je in een situatie belandt waarin je kind echt niet wil meewerken en de neiging ontstaat om dwang te gebruiken, is dat een signaal om te stoppen en een comfortabeler alternatief te overwegen.

Wat kun je doen voor een kind met prikangst:

• Bereid je kind goed voor en vertel eerlijk wat er gaat gebeuren.
• Luister naar je kind, stel vragen en toon begrip. Geef je kind het gevoel van controle.
• Blijf zelf kalm en straal vertrouwen uit.
• Zorg voor afleiding door bijvoorbeeld samen te praten of een spelletje te spelen.
• Complimenteer je kind achteraf, bijvoorbeeld: Wat heb je goed stil gezeten, Wat deed je het goed of Ik ben trots op je.
• Spreek vooraf af wie met je kind praat. Dat kan jij zelf zijn of de verpleegkundige.
• Geef suikerwater aan kinderen tot ongeveer 1 jaar: Tot ongeveer 1 jaar oud kan je kind 2 minuten voor de prik een kleine hoeveelheid suikerwater drinken. Hierdoor zal hij of zij minder pijn ervaren tijdens de vaccinatie.
  Dit zijn de juiste verhoudingen voor suikerwater:
  10 ml water met 2,5 theelepels suiker
  20 ml water met 5 theelepels suiker
  30 ml water met 7,5 theelepels suiker
  60 ml water met 15 theelepels suiker
  Een theelepel (tl) is een standaardmaat, vergelijkbaar met die in kookrecepten.
  Kinderen die rond de leeftijd van 11-14 maanden prikken krijgen, kun je ook een klein beetje zoete drank geven. Bijvoorbeeld Diksap of Roosvicee, verdund met water.
  Door de suiker komen stoffen vrij die de pijn verminderen of voelen de kinderen zich comfortabeler door de zoete smaak. Bij oudere kinderen zou een lolly mogelijk hetzelfde kunnen doen.

Buzzy® voor pijnvermindering bij prikangst

In de locatie Wageningen van vaccinatiecentrum.nl is er momenteel een proef met de Buzzy®. Dit kleine apparaatje heeft koude pads in de vorm van vleugels. Dankzij het vibrerende en huidkoelende effect biedt de Buzzy® afleiding en een bewezen pijnverlichtend effect tijdens injecties. De Buzzy® wordt voorafgaand aan het prikken op de prikplek geplaatst en daarna gedurende het prikken tussen de injectieplaats en de hersenen (‘between the pain and the brain’). Het zoemen en trillen van de Buzzy® verstoort de zenuwen in dat gebied, waardoor de scherpe pijn niet wordt gevoeld. Er kan nog wel een tastsensatie optreden, maar niet meer de pijn van de prik. De Buzzy® kan worden gebruikt voor alle soorten injecties, bij kinderen en volwassenen. We hebben al positieve ervaringen opgedaan met de Buzzy® en zijn hoopvol over de resultaten.

Belangrijk om te beseffen

Bedenk dat de Buzzy® geen wondermiddel is en mogelijk niet altijd voor 100% pijnverlichting zorgt.
Het is meestal niet noodzakelijk om een vaccinatie op een specifiek moment te geven als het niet gaat. Wij dwingen jou of je kind nooit om een vaccinatie te ondergaan. Wel doen wij er door ons speciale prikangst consult alles aan om de ervaring zo prettig mogelijk te maken.

Wat is een Prikangst consult

Je kunt bij ons een prikangst consult boeken. We nemen dan extra de tijd om samen te kijken wat helpt om de ervaring zo prettig mogelijk te maken en hebben extra aandacht voor jouw wensen. Ook kunnen we tijdens dit consult de Buzzy® gebruiken. Mocht je vragen hebben of eerst willen overleggen, bel ons dan gerust: 085-9020303

Als je het prikangst consult wilt boeken, geef dit dan aan tijdens het maken van de afspraak. Het maken van een afspraak voor een prikangst consult kan alleen telefonisch: 085-9020303. Omdat een prikangst consult langer duurt, rekenen we hiervoor een andere prijs. Je kunt deze vinden op onze prijzenpagina.